De naam van Alfred Korzybski is bij NLP’ers bekend door één van de NLP-vooronderstellingen: ‘De kaart is niet het gebied’. Van het complete gedachtegoed van Korzybski dat NLP in hoge mate geïnspireerd heeft, lijkt in de praktijk alleen deze ene ‘spreuk’ binnen NLP aan Korzybski te herinneren. Toch maakt het oorspronkelijke gedachtegoed van Korzybski een belangrijk deel uitmaakt van het oorspronkelijke hart van NLP.

Alfred Korzybsky droeg bij aan het fundament van NLP 

De vooronderstellingen van NLP zijn geen loshangend bijproduct maar vormen het fundament van NLP. In de volgende passage legt Robert Dilts uit wat de centrale rol is van vooronderstellingen gezien vanuit de kennisleer of epistemologie, een tak van de filosofie. Robert Dilts definieert het als volgt: 

‘De vooronderstellingen van NLP vormen de fundamentele epistemologie waarop de methodologie en de technologie van NLP is gebouwd. Je kunt ze vergelijken met de fundamentele begrippen van de Euclidische meetkunde. En, vergelijkbaar met Euclides’ definitie van een ‘punt’, kunnen de fundamentele uitgangspunten van NLP niet op objectieve wijze worden bewezen.

Je kunt bijvoorbeeld niet objectief ‘bewijzen’, dat er werkelijk een positieve intentie achter een bepaald gedrag zit. Dat is waarom het beschouwd wordt als een ‘vooronderstelling’. Je kunt evenmin bewijzen dat de ‘kaart niet het gebied is’ en dat ‘er geen juiste kaart van de wereld is’. Deze vooronderstellingen maken dus deel uit van de basisepistemologie van NLP – ze zijn de basis aannamen (kennisleer: axioma’s) waarop de rest van het model is gebaseerd.

Dus, aanvaarden dat de vooronderstellingen ‘dat de kaart niet het gebied is’ of ‘dat er een positieve intentie achter elk gedrag steekt’ is uiteindelijk een kwestie van geloof. Als wij in plaats van te wachten op het bewijs dat ze waar zijn deze vooronderstellingen aannemen, dan zullen wij ze tegenkomen of creëren in onze ervaring’ 

(Presuppositions, Anchor Point, 1998).

Wat betekent Alfred Korzybsky’s ‘De kaart is niet het gebied’?

Over deze specifieke vooronderstelling die aan Korzybski ontleend is, stelt Robert Dilts: ‘Als mens kunnen we de werkelijkheid nooit kennen. We kunnen alleen weten wat onze perceptie van de werkelijkheid is. We ervaren en reageren op de wereld om ons heen voornamelijk via onze zintuiglijke representatieve systemen. 

Het is onze ‘neuro-linguïstische’ kaart van de werkelijkheid die bepaalt hoe we ons gedragen en dat geeft deze gedragingen betekenis, niet de werkelijkheid zelf. Het is over het algemeen niet de realiteit zelf die ons beperkt of bekrachtigt, maar eerder onze kaart van de werkelijkheid.’

Extra inzichten bij Alfred Korzybsky’s ‘De kaart is niet het gebied’

Waar NLP’ers spreken over ‘Model of the World’ hebben ze het over deze visie van Korzybski. Robert Dilts wijst hierbij in genoemd artikel
op een clustering van gevolgtrekkingen die voortvloeien uit Korzybski’s ‘de kaart is niet het gebied’. Het is er dus niet slechts één; het zijn er zeven:

1. Mensen reageren op hun eigen perceptie van de werkelijkheid.
2. Iedereen heeft zijn eigen individuele kaart van de wereld. Geen enkele kaart van de wereld is meer ‘echt’ of ‘waar’ dan alle andere.
3. De betekenis van wat aan een ander gecommuniceerd wordt, is de reactie die het oproept in die persoon, ongeacht de intentie van de communicator.
4. In tegenstelling tot de meest ‘echte’ of meest ‘nauwkeurige’ kaart is de meest ‘wijze’ en meest ‘medelevende’ kaart die kaart die de grootste aantal en de meest rijke keuzeopties biedt.
5. Mensen beschikken potentieel over alle middelen die ze nodig hebben om doeltreffend te handelen.
6. Mensen maken de best beschikbare keuzes uit de mogelijkheden die ze binnen hun Model of the World hebben. Hoe gek, slecht of bizar hun gedrag ook lijkt, het is op dat moment in de tijd de beste keuze die voor die persoon beschikbaar is.
7. Verandering wordt mogelijk door het in een bepaalde context verrijken van het wereldmodel door het inzetten van een hulpbron of het activeren van een potentiële hulpbron. Hiermee is duidelijk dat dit een hoofdvooronderstelling is waarvan deze zeven andere vooronderstellingen zijn afgeleid. Deze hoofdvooronderstelling in NLP: ‘De kaart is niet het gebied’ is een verkorte weergave van de stelling van Korzybski: ‘A map is not the territory it represents, but, if correct, it has a similar structure to the territory, which accounts for its usefulness’. Uitgelegd betekent dat zoveel als: ‘Een kaart is niet het gebied dat het vertegenwoordigt, maar als het goed is, dan heeft –omdat je nu eenmaal niet aan ‘kaarten maken’ ontkomt– de méést bruikbare kaart een soortgelijke structuur als de structuur van het gebied’.

Alfred Korzybski, zijn werk, zijn leven

Graaf Alfred Habdank Skarbek Korzybski (1879-1950), was een Pools-Amerikaanse technisch wetenschapper en filosoof die geboren was in een adellijke familie die al generaties werkzaam was op technisch wetenschappelijk gebied. In zijn tienertijd sprak hij al vloeiend vier talen: Pools, Russisch, Duits en Frans. Korzybski werd opgeleid aan de Technische Universiteit van Warschau.