In dit artikel vind je een volledige uitleg over het pijn-plezier-principe. Je vindt hier voorbeelden en tips om dit principe voor je eigen doelen en dromen toe te kunnen passen. Lees verder!

Alles wat je doet, heeft te maken met het pijn-plezier-principe

Wie van de dames draagt wel eens make-up? Waarom doe je dat? Een groot deel van de dames draagt make-up om – wanneer ze geen make-up dragen – niet steeds de opmerking te horen: ‘Wat zie je eruit…? Ben je ziek geworden of zo?’ Ze willen make-up dragen om deze pijn te vermijden.

En de mannen: wie werkt zijn baard elke dag bij? Doe je dat omdat je er aantrekkelijk uit wil zien of omdat je de pijn wil vermijden dat mensen je niet serieus nemen omdat je onverzorgd komt opdagen?

Als we dit idee doortrekken naar bijvoorbeeld je grote doelen in het leven, stel jezelf dan de vraag: welke pijn of welke plezier zou jou tegen kunnen houden om je doel te bereiken?

Wat is het pijn-plezier-principe precies?

Het pijn-plezier-principe is het volgende gegeven: alles wat we doen, doen we op basis van het vermijden van pijn, dan wel het opzoeken van plezier. Beide behoeften worden biologisch aangestuurd en zijn een sturende kracht in jouw en mijn leven. Uiteindelijk neem je echt iedere beslissing op basis van dit principe. 

Je kunt misschien wel denken dat je heel rationeel beslissingen neemt, maar vaak heb je je beslissing onbewust al genomen en ga je nadien redenen bedenken om je beslissing te rechtvaardigen. Zo weet je vaak al precies: Ik wil die auto of die jurk hebben, zonder dat je dat direct verstandelijk kunt onderbouwen. Integendeel…

Soms koop je iets terwijl je portemonnee zegt: ‘Niet doen!’ Maar het gevoel, het verlangen om díe auto of dát jurkje te hebben is dan groter. Dat komt bijvoorbeeld door de angst of pijn om verstoten te worden. Die angst of pijn willen we niet voelen. 

Met het pijn-plezier-principe wordt het zelfs simpel om te stoppen met roken

Laatst sprak ik met iemand die mij vertelde best te willen stoppen met roken, maar dat dit voor hem onmogelijk was. 

“Ik heb al zoveel keren geprobeerd om te stoppen met roken. Het lukt gewoon niet. Ik rook natuurlijk al jaren. Het zit gewoon in mijn systeem. Wat er ook gebeurt, ik zal nooit stoppen met roken. Geloof mij, dat gaat zelfs jou niet lukken.”

Dat zei hij vol trots en met een grote glimlach. Toch had hij dan aan mij een verkeerde, want ik weet wat menselijk gedrag drijft. “Ik ga jou een aanbod doen die je niet kunt weigeren,” zei ik met eenzelfde grote glimlach. “Als ik jou nu €250.000 zou bieden op voorwaarde dat je direct stopt met roken, zal dat jou niet lukken denk je?”

De man dacht even na en zei: “Oh zeker wel! Fantastisch zou dat zijn, zoveel geld.” En terwijl ik naar hem luisterde, zag ik hem in een trance raken. Ik besloot nog iets voor te leggen…

Ik wist dat hij 2 kinderen had die voor hem het allerbelangrijkste in zijn leven waren. Ik vroeg hem: “Stel nu dat je te horen zou krijgen dat je je kinderen nooit meer zou kunnen zien. Op voorwaarde dat je nu stopt met roken en de rest van je leven geen sigaret meer aanraakt. Wat dan?” Ditmaal dacht hij geen seconde na en zei: “Geen twijfel over mogelijk. Ik stop direct met roken!” Dit voorbeeld brengt ons bij het pijn en plezier principe.

Hoe kon deze roker van gedachten veranderen door pijn en plezier?

Hoe kan het deze intelligente man ervan was overtuigd dat hij niet kon stoppen met roken? Onder geen beding kon ie het. En enkele minuten later heb ik al twee situaties kunnen schetsen waaruit blijkt dat hij wel degelijk kan stoppen met roken. Zolang het plezier of de pijn maar groot genoeg is.

Ieder gedrag wordt veroorzaakt doordat we pijn willen vermijden of plezier op willen zoeken. Voor deze man was de pijn van het niet meer zien van zijn kinderen vele malen groter dan het plezier dat hij had van het roken. Zelfs het plezier van financiële onafhankelijkheid was voor hem vele malen groter. 

Laten we nog een voorbeeld nemen: gigantisch afvallen met dit principe!

Ik heb in mijn praktijk vele cliënten begeleid die wilde stoppen met overeten en emotioneel eten. Voor veel mensen is eten lekker, maar doet het veel meer dan dat. Eten kan negatieve gevoelens tijdelijk aan de kant schuiven. Eten kan zorgen voor verbinding met jezelf en anderen. Afvallen is voor veel mensen moeilijk omdat het zoveel nadelen oplevert. Veelal op onbewust niveau en op emotioneel niveau. Deze voordelen van het blijven eten zijn veel groter dan de nadelen en dus zal het onbewuste systeem alles op alles zetten om gezond eetgedrag te saboteren. Totdat de pijn te groot wordt. 

Laatst had ik een client die wilde afvallen. Graag. Heel graag. Ze zat inmiddels boven haar psychologische grens van 100 kilo en de pijn was daarmee te groot. Zowel de fysieke als emotionele en sociale pijn. Ze zou en moest afvallen. Geen twijfel over mogelijk. Dit ging gebeuren. De pijn, in de vorm van schaamte, verdriet en boosheid, was zo groot geworden dat geen enkel gebakje of zak snoep daar tegenop kon. Ze was klaar om gezond te gaan eten. Nu had ze dit al meerder keren meegemaakt. Ze had al vaker de 100 kilo bereikt, was dan flink gaan sporten en gezond eten en bereikte dan vroeg of laat weer een gewicht van 85 kilo. Maar wat gebeurde er vervolgens? 

Terug in het oude gedrag door te weinig pijn…

De pijn was verdwenen en zij ging weer over op haar oude gedrag van overeten en weinig bewegen. De pijn van het ongezonde eten was weer op de achtergrond gekomen. Totdat ze weer uiteindelijk zo uit de hand liet gaan dat ze weer de psychologische grens van 100 kilo had bereikt. Al bij de 90 kilo voelde ze de pijn, maar deze was nog niet groot genoeg. Bij iedere kilo die erbij vanaf dat punt bijkwam werd de pijn groter en groter. Totdat de pijn groot genoeg was en er iets moest gebeuren. Ze was slachtoffer van het bekende jo-jo effect.  

Hoe kun je het pijn-plezier-principe met je cliënten toepassen?

Als je het gedrag van je cliënt wilt veranderen, is het cruciaal dat je jezelf vragen stelt als:

• Wat is het voordeel (plezier) van het huidige probleem?
• Wat is het nadeel (pijn) van het bereiken van het doel?
• Wat is het nadeel (pijn) van het huidige probleem?
• Wat is het voordeel (plezier)  van het bereiken van het doel?

Zolang het plezier van het doel en / of de pijn van de huidige situatie groot genoeg is, is alles mogelijk.

Hoe kun je het pijn-plezier-principe gebruiken om je doelen te bereiken?

Heb je alles al geprobeerd om je doel te bereiken? Heb je je doel (nog) niet bereikt? Dan is of de angst voor verandering te groot of het plezier niet groot genoeg.

Er is eens een onderzoek geweest: waarom stoppen mannen met roken? Op oudere leeftijd leidt roken tot longkanker. Op jongere leeftijd leidt roken tot impotentie De vraag wordt dus: stop je vanwege een korte termijn-effect of een lange termijn-(pijn)effect?

Ik had eens een cliënt die meer geld wilde verdienen. Één van zijn motivaties was meer zelfvertrouwen krijgen. Geld was het voertuig om meer zelfvertrouwen te ervaren. Voor hem was het plezier hiervan zó groot dat hij genoeg brandstof had om het doel te behalen.

Pijn is een goede kickstart, maar laat plezier het overnemen

Is afvallen leuk? Nee, je moet er vooral heel veel voor laten. Dan is pijn een uitstekende kickstart om eraan te gaan beginnen! Bijvoorbeeld de pijn van het jezelf zien met een xxl-broek… Maar je houdt het niet vol op basis hiervan. Langzamerhand sluipt het er weer in… Iets lekkers bij de koffie … Gebakje, ijsje… ‘Oh ik pas nog steeds in mijn lievelingsbroek’… Introduceer op een gegeven moment ook het plezier-element zodat je je daarop kunt focussen.

Bekijk tot slot de video over het pijn-plezier-principe

In deze link kun je een video-uitleg van Vincent bekijken over het pijn-plezier-principe.

Aan de slag met principes zoals: Pijn en Plezier? Neem dan deel aan onze NLP Master Coach Opleiding. Deze unieke gecertificeerde 20-daagse NLP Master Coach opleiding met dr. Vincent van der Burg en Marcel Meijlink stelt je in staat om snel en blijvend een transformatie bij je cliënt, patiënt of medewerker te bereiken. Het is de hoogst beschikbare opleiding in Nederland op het gebied van NLP-coaching. Als enige instituut in Nederland is UNLP geaccrediteerd om deze opleiding te verzorgen. Als zodanig is de opleiding geaccrediteerd door o.a. de NVNLP, ABNLP, VIV Nederland en de NOBCO (in aanvraag).

Illustratie credit shutterstock